فشار بۆ سەر چالاکانی ژنگەپارێز و مەدەنی بەردەوامە

فشار بۆ سەر چالاکانی ژنگەپارێز و مەدەنی بەردەوامە

ARK

ئیتلاعاتی مەریوان سەرلەنوێ بنەماڵەی محەمەد غەریب فەیزی، چالاکی کوردی خەڵکی شاری مەریوان و نیشتەجێی دەرەوەی وڵاتی، بەرەوڕووی فشار کردۆتەوە و ئەو ناوەندە ئەمنییە "هەڕەشەی کوشتنی" لە ئەندامانی بنەماڵەی ئەو چالاکە کوردە کردووە.
بە گوتەی سەرچاوەیەکی ئاگادار، بنەماڵەی فەیزی لە ماوەی رابردوودا هیچ بەدواداچوونێکیان بۆ گەڕاندنەوەی کوڕەکەیان بۆ نێوخۆی وڵات نەکردووە، لەلایەن ئیتلاعاتەوە هەڕەشەی کوشتنیان لێ کراوە.
پێشتریش ئیدارەی ئیتلاعاتی مەریوان بە بنەماڵەی محەمەد غەریب فەیزی راگەیاندبوو، کە ئەگەر کوڕەکەیان نەگەڕێننەوە بۆ نێوخۆی وڵات، خوشک و برای محەمەد غەریب فەیزی لە زانکۆ دەر دەکرێن .
دەگوترێ کە هۆکاری فشاری ئیتلاعات بۆسەر بنەماڵە و کەسوکاری محەمەد غەریب فەیزی، دروست کردنی پوستێر و بڵاو کردنەوەو چالاکیی ناوبراو لە تۆڕی کۆمەڵایەتی فەیسبووک راگەیەندراوە.
محەمەد غەریب فەیزی، مانگی خەزەڵوەری ساڵی ١٣٩٠یش لەلایەن هێزە ئیتلاعاتییەکانەوە دەستبەسەر و دواتر بە دانانی بارمتە لە زیندان ئازاد کرا و پاش ئەوەی لەلایەن دادگەوە حوکمی زیندانی کرانی بۆ بڕابوویەوە، بە ناچاری زێدی خۆی بەجێهێشت.
فەیزی یەکێک لە ئەندامانی چالاکی ئەنجومەنی سەوزی چیای مەریوان بووەو بەو هۆیەوە چەندین جار رێزی لێگراوەو لە ساڵی ١٣٨٨دا بەهۆی چالاکییەکانی لە بواری فەرهەنگی-هونەری و هەروەها یارمەتی و فریاکەوتنەکانییەوە وەکوو لاوی سەرکەوتووی ساڵ ناسێندرا و خەڵاتیش کرا.

"سامان نەسیم" زیندانی سیاسیی کورد ئەمڕۆ لەسێدارە درا

"سامان نەسیم" زیندانیی لاوی کورد لەسێدارە درا

 "ئازادی سەوز"

"سامان نەسیم" زیندانی سیاسیی کورد، ئەمڕۆ و پاش هەوڵ و داواکارییە ناوخۆیی و نێودەوڵەتییەکان لەسەر لابردنی سزای سێدارەی ناوبراو، بەدستی جەللادانی کۆماری ئیسلامی لەسێدارە درا.

"سامان نەسیم" یەک لەو ٥ زیندانییە چارەنووس نادیارەی کوردن کە کەوتوونەتە ژووری تاکە کەسی و چاوەڕوانی بەڕێوەچوونی سزاکەیانن.

شایانی باسە بە هۆی ئەوەوە شەڕێکی قورس لە ناوچەکەدا لە ئارادایە و ئێران لەم دۆخەدا بە ئاژاوەنانەوە کێشەی زۆری بۆ وڵاتانی ناوچەکە و زلهێزەکان دروست کردوە، کۆمەڵە کێشەیەکی ناوخۆیی ئەوڕۆ لە لایەن ناوەندە جیهانی و وڵاتانی گەورەوە سەرپۆشیان لەسەر دانراوە.

عفو بین الملل : هشدار دربارەی اعدام سامان نسیم تا یک هفته دیگر

عفو بین الملل : هشدار دربارەی اعدام سامان نسیم تا یک هفته دیگر  

ARK

 

عفو بین‌الملل می‌گوید، به سامان نسیم، زندانی کرد ایرانی به اتهام محاربه دستگیر شده بود گفته شده که هفته دیگر اعدام خواهد شد. عفو بین‌الملل خواستار توقف فوری اجرای حکم اعدام شده است.

سازمان حقوق بشری عفو بین‌الملل روز جمعه (۲۴بهمن/ ۱۳ فوریه) اعلام کرد، به سامان نسیم، زندانی سیاسی کرد ایران که در زمان دستگیری ۱۷ سال داشت و گفته می‌شود که اعترافاتش را تحت شکنجه انجام داده اطلاع داده شده که هفته دیگر اعدام خواهد شد.

این سازمان که مقر آن در لندن است از مقام‌های جمهوری اسلامی ایران خواسته است، هر چه زودتر حکم اعدام وی را که در حال حاضر ۲۲ سال دارد متوقف ساخته و پرونده او را بازنگری کنند.

حسیبه حاج صحراوی، معاون بخش خاور میانه عفو بین‌الملل در این باره گفت: «تعیین مجازات مرگ برای کسی که به هنگام ارتکاب احتمالی جرم زیر سن قانونی بوده نقض قوانین بین‌المللی حقوق بشر است که ایران نیز متعهد به احترام گذاشتن به آن شده است.»

نسیم در ژوئیه ۲۰۱۱ بعد از تبادل آتش میان نیروهای سپاه پاسداران و اعضای گروه حیات آزاد کردستان (پژاک) در سردشت دستگیر شد. عفو بین‌الملل می‌گوید، او را در یکی از مراکز نیروهای اطلاعاتی ایران زندانی کردند، بدون آن که به وکیل دسترسی داشته باشد.

٦٠٠٠ بن دار لە پارێزگای ورمێ بڕدراون

    ٦٠٠٠ بن دار لە  پارێزگای ورمێ بڕدراون

ARK

کەمتەرخەمیی ناوەندە پێوەندیدارەکان، داگیرکردن و لەنێو بردنی سەرچاوە سروشتی و لێرەوارەکانی کوردستانی زیاتر کردووە.
ماوەی چەندین ساڵە کە لەنێوبردنی سەرچاوە سروشتییەکانی ئوستانی ئازەربایجانی رۆژئاوا بە شێوەیەکی بەربڵاو رووی لە زیادبوون کردووەو لایەنە پەیونەدیدارەکان، هەوڵێکی ئەوتۆیان بۆ رێگرتن لەو مەترسییە نەگرتۆتەوە بەر.
دەگوترێ، لە ساڵی ١٣٩٣ی هەتاویدا پەورەندەی پەیوەندیدار بە تێکدان و داگیرکردنی سەرچاوە سروشتییەکان، لەسەدا ٣٦ زیادی کردووە.
کارناسان لەو باوەڕەدان، کە زیادبوونی ئەو ئامارە، ئاماژە بە ناسەرکەوتوویی ناوەندە ژینگەپارێزییەکان لە بواری پاراستنی ژینگەدا دەکات.
فەرماندەی یەکەی پاراستنی سەرچاوە سروشتییەکانی ئوستانی ئازەربایجانی رۆژئاوا لەو بارەیەوە بلاوی کردەوە؛ لەماوەی ٩ مانگی یەکەمی ئەمساڵدا نزیک بە هەزار و ٥٦٧ عالەتی تێکدانی ژینگە و داگیرکردنی سەرچاوە سروشتییەکان لە ئوستانی ئازەربایجانی رۆژئاوادا تۆمار کراوە، کە بە بەراورد لەگەل سالی رابردوو لەسەدا ٨ زیادی کردووە.
لە ماوەی ساڵی رابردوودا، ١٦٣ پەروەندەی دار بڕین لە ئوستانی ئازەربایجانی رۆژئاوا دروست بووە، کە سەرپێچیکاران ٤ هەزار و ٥١٩ بن دار و ١٨٦١ بن نەمامیان بڕیوە.
ئیبراهیم‌پوور لەو باریەوە بە "ئورووم نیوز"ی راگەیاندووە؛ ژمارەی ئەو پەروەنددانەی کە بۆ سەرپێچیکاران ساز کراون، لە پەیونەدی لەگەڵ دار بڕینداو بە بەراورد لەگەڵ ماوەی هاوشیوەی ساڵی رابردوو، لە سەدا ٦٣ زیادی کردووە.
لەو پەیوەندییەدا، چەند رۆژ پێش ئێستا، ژمارەیەک کەسی نەناسراو داری (گۆیژ، هەرمێ کێویلە، بادامی کیوی، گوێزی کێوی، دار بی)ی دەوروبەری بۆکانیان بڕیوە.
هەروەها مانگی بانەمەڕی ئەمساڵ، کەسانی هەلپەرست، ٧ تۆن داریان لە ناوچە سنووری و شاخاوییەکانی بەخشی سیلوانا بڕیبوویەوە.
داری قاچاخ لە ناوچەکانی "ئاوک"ی شارستانی ورمێ، لەلایەن پێرسونێلی ئیدارەی گشتیی سەرچاوە سروشتییەکانی ئوستانەوە دۆزرابوویەوە.
کەمیی داهات، نەبوونی هەلی کار، جێبەجی نەکرانی دروستی یاسا و سەرپێچی کردنی جەنگەڵبانان بە هۆکارە سەرەکییەکانی قاچاخی دار ئەژمار دەکرێت.
روبەری دار و لێڕەواری ئوستانی ئازەربایجانی رۆژئاوا کە نزیک بە ١٠٠ هەزار هێکتار خەمڵێندراوە، کە لەگەڵ کۆمەڵێک کێشەی وەکوو داگیرکردن، بوورە دەرهێنان، ئاگرکەوتنەوە بەرەوڕوو بوونەتەوە.
بەپێی ئامارە فەرمییەکان، سالی رابردوو نزیک بە ١٥ هەزرا هێکتار لێڕەوار لەلایەن کەسانێکەوە داگیر کراوەو نزیک بە ٤٠٠ هێکتار لە سەرچاوە سروشتییەکانی ئازەربایجانی رۆژئاوا بۆ پرۆژەی بیناسازی و نیشتەجێ بوون تەرخان کراون.
پێشتریش، بەرپرسی ئیدارەی گشتیی سەرچاوە سروشتییەکانی ئوستانی ئازەربایجانی رۆژئاوا رایگەیاندبوو؛ ٦٠ هەزار هێکتار لە دارستانەکانی ئەو ئوستانە بەهۆی گۆڕانکاریی ئاو و هەوا، کەمیی باران بارین و نەبوونی بودجە و ئیمکانات، بەرەوڕووی لەناوچوون بوونەتەوە.

ئێران لەنێو ١٨٠ وڵاتدا پلەی ١٧٣ی بۆ ئازادیی راگەیاندن هەیە

 ئێران لەنێو ١٨٠ وڵاتدا پلەی ١٧٣ی بۆ ئازادیی راگەیاندن هەیە

ARK
ئاژانسی کوردپا: لە حاڵێکدا حەسەن رۆحانی لە کاتی بانگەشەی هەڵبژاردندا باسی لە ئازادیی رادەربڕین و راگەیاندن کردبوو، بەڵام بە ەبراورد لەگەڵ ماوەی دەسەڵاتداریی پێشوو، هیچ گۆرانێک لە بواری ئازادیی راگەیاندن و رادەبڕیندا بەدی نەکراوە.
بەپێی راپۆرتی ئاژانسی هەواڵدەریی کوردپا، حکوومەتی ئیسلامی ئێران لە پلەبەندیی وڵاتانی سەرتاسەری جیهاندا بۆ ئازادیی راگەیاندن لە ساڵی ٢٠١٥ی زایینیدا، پلەی ١٧٣ی هەیە.

لە راپۆرتێکی هەواڵنێرانی بێسنووردا، کە ئەمڕۆ پێنج‌شەمەم رێکەوتی ٢٣ی رێبەندان بڵاو کرایەوە سەبارەت بە ئازادیی راگەیاندن بۆ ساڵی ٢٠١٥ی زایینیدا هاتووە، کە ئێران لە نێو ١٨٠ وڵاتی جیهاندا لە پلەی ١٧٣دا جێگەی گرتووەو تەنیا لە حەوت وڵاتی وەکوو سوودان، ڤیێتنام، چین، سووریان تورکمەنستان، کۆریای باکوور و ئیریترە لە بواری ئازادیی راگەیاندندا پلەی باشتری هەبووە.

بەپێی پلەبەندیی ئەو رێکخراوە ناحکوومییە، وڵاتی فەنلاند لە پێنج سال پێش ئێستاوە بەردەوام لە پەلەی یەکەمی ئەو ریزبەندییەدایە و وڵاتی تورکمەنستانیش بە دوایین وڵات لەو ریزبەندییەدا دادەندرێت.

بەپێ راپۆرتێکی هەواڵنێرانی بێسنووردا، ئێران لەنێو ١٨٠ وڵاتدا پلەی ١٧٣ی بۆ ئازادیی راگەیاندن هەیە

حکوومەتی ئیسلامی لە راپۆرتی ساڵی ٢٠١٤ی زایینیشدا، کە لەلایەن رێکخراوی هەواڵنێرانی بێسنوورەوە بڵاو کرایەوە، لە پلەی ١٧٣دا بوو، کە بەو پێیە ئەمساڵیش هیچ گۆڕانێکی بەخۆیەوە نەبینیوە.

بەپێی ئامارەکان هەنووکە ٥٨ رۆژنامەنووس لە زیندانەکانی حکوومەتی ئیسلامیدان و بەو هۆیەوە وڵاتی ئێران بە یەکێک لە پێنج زیندانی گەورەی رۆژنامەنووسان لە ئاستی جیهاندا ئەژمار دەکرێت.
سەرکوت و زیندانی کردنی رۆژنامەنووس و میدیاکاران لە وڵاتی ئێران لە کاتێکدایە، کە سەرەتای مانگی سەرماوەزی ئەمساڵ حەسەن رۆحانی لە وتوێژێکدا لەگەڵ کەناڵی "سی ئێن ئێن"، نکۆڵی لە هەبوونی رۆژنامەنووسی زیندانی لە وڵاتی ئێراندا کردبوو.

رێکخراوی هەواڵنێرانی بێسنوور کۆتایی مانگی جۆزەردانی ئەمساڵی هەتاوی لە بەیاننامەیەکدا بڵاوی کردەوە، تەنیا لەماوەی یەک ساڵی رابردوودا ٢٥ رۆژنامەنووس و وێبلاگ‌نووس دەستبەسەر کراون و ١٤ ناوەندی راگەیاندنیش داخراون.

هەنووکە ١٣ رۆژنامەنووسی ناسراوی کورد، لە زیندانەکانی حکوومەتی ئیسلامیی ئێراندا، کە تەنیا بەهۆی چالاکیی مافی مرۆڤ و رۆژنامەنووسییەوە  دەستبەسەر و حوکمی زیندانی کرانیان بۆ براوەتەوە.

نیاز به ۱۰۰ ایستگاه هواشناسی برای پایش دریاچه ارومیه

F.G

مدیر کل هواشناسی آذربایجان غربی بر لزوم ایجاد ۱۰۰ ایستگاه هواشناسی برای اجرای طرح هواشناسی پایش بهنگام دریاچه ارومیه تاکید کرد. مساحت دریاچه ارومیه ۶ هزار کیلومتر مربع است و دارای سطح مسطح می باشد.

صادق ضیائیان در گفتگو با خبرنگار مهر، در خصوص طرح هواشناسی پایش بهنگام دریاچه ارومیه گفت: بر اساس توصیه سازمان هواشناسی برای پایش آب و هوا به خصوص عناصر اصلی بارش و تبخیر، باد، دما و رطوبت منطقه بر اساس توپوگرافی منطقه سه مدل پیشنهاد می شود.

وی با اشاره به اینکه در این راستا در مناطق کوهستانی با آب و هوای معتدل یک ایستگاه در هر ۲۰۰ تا ۲۵۰ کیلومتر مربع باید وجود داشته باشد، اظهار داشت: با توجه به مساحت ۵۲ هزار کیلومتر مربعی دریاچه ارومیه و با احتساب حداقل هر ۲۵۰ کیلومتر مربع یک ایستگاه، ۲۰۰ ایستگاه برای پایش هواشناسی دریاچه باید راه اندازی شود.

مدیر کل هواشناسی آذربایجان غربی با اشاره به اینکه با فرض وجود ۱۰۰ ایستگاه اعم از سینوپتیک، اقلیم شناسی باران سنجی هواشناسی و باران سنجی و تبخیر سنجی وزارت نیرو در حوضه آبریز دریاچه ارومیه، حداقل ۱۰۰ ایستگاه جدید باید راه اندازی شود.

ضیائیان با اشاره به اینکه در نزدیک حوضه پایش دریاچه ارومیه و داخل دریاچه ارومیه هیچ ایستگاه هواشناسی وجود ندارد، ادامه داد: با احتساب اینکه مساحت دریاچه ارومیه ۶ هزار کیلومتر مربع است و دارای سطح مسطح می باشد حداقل ۱۰ ایستگاه پایش در خود دریاچه باید ایجاد شود.

وی در خصوص تجهیزات مورد نیاز برای اجرای طرح اولیه پایش دریاچه ارومیه، اظهار داشت: برای خودکار کردن ایستگاههای باران سنجی موجود و خودکار کردن ایستگاههای اقلیم شناسی و سینوپتیک حوضه ۴۰ دستگاه و ۱۰ ایستگاه پایش در داخل دریاچه باید ایجاد شود.

مدیر کل هواشناسی آذربایجان غربی بر لزوم ایجاد بانک دیتاهای بارش دما و تبخیر در این راستا تاکید و عنوان کرد: همچنین برای اجرای طرح اولیه پایش هواشناسی دریاچه ارومیه یک سیستم پایش تجهیز در مرکز منطقه ای ایجاد شود.

کوه زندان؛ جاذبه ای اسرارآمیز

کوه زندان؛ جاذبه ای اسرارآمیز

F.G

به گزارش خبرنگار مهر، تخت سلیمان تکاب اثر طبیعی و اسرار آمیز که در دل خود قصه های نهفته ای دارد، هم اکنون به عنوان اولین اثر طبیعی برای ثبت در ردیف آثار ملی کشور به میراث فرهنگی معرفی شده تا مردم بیشتر با جاذبه های این اثر طبیعی بی نظیر آشنا شوند.

کوه زندان سلیمان نام کوهی مخروطی و میان تهی در سه کیلومتری غرب اثر جهانی تخت سلیمان تکاب است که هزاران سال پیش، بر اثر رسوب کانیهای آب دریاچه به وجود آمده، به طوریکه ارتفاع این کوه از زمین مجاور خود ۱۰۷ متر و در قله گودی عمیقی در حدود ۸۵ متر دیده می‌شه که قطر دهانه آن به طور تقریب ۶۵ متر است.

این کوه در زمان ماناییها عبادتگاه بوده که ثبت ملی این اثر طبیعی و تاریخی می تواند در معرفی این کوه تاثیر بسزایی داشته باشد، در اطراف کوه زندان دیو چشمه های آبگرم متعددی دیده می شود که اهالی معتقدند این چشمه ها به علت وجود املاح معدنی کوه زندان خاصیت های متعدد درمانی دارد.

حضرت سلیمان دیوها را در کوه زندانی می کرد

ساکنان منطقه تخت سلیمان تکاب این کوزه زیبا و شگفت وانگیز را زندان سلیمان یا زندان دیو می نامند و بر این باور معتقدند که حضرت سلیمان دیوهایی را که از فرمانش سرپیچی می کردند در این کوه زندانی می کرد.

در طوقه این مخروط بقایای معبد مقدسی مربوط به هزاره اول قبل از میلاد وجود دارد که در دهه چهل توسط هیات باستان شناسی آلمانی مورد کاوش و مطالعه قرار گرفته است.

بعد از رونق آتشکده آذر  گشنسب  دوره ساسانی تا مدتی از کوه زندان سلیمان و تعدادی از واحدهای معماری آن به عنوان قلعه نگهبانی استفاده می شده است.

برخی از باستان شناسان و کاوش گران اماکن تاریخی معتقدند این کوه اصلا سابقه آتش نشانی نداشته است بلکه در ابتداد دریاچه ای شبیه دریا چه تخت سلیمان بوده که بعدها آب آن خشک شده است و به صورت فعلی درآمده است.

همچنین در ارتفاع ۶۵ متری این کوه دیواری مانند کمربند پس از حفاری مشاهده شده است که طول آن در حدود ۸۰۰ متر است. در همین ارتفاع آثار و بقایای ساختمانی که همگی از سنگ ساخته شده با پله های عریض سنگی بسیار جالب توجه است.

کوه زندان تخت سلمان تکاب ثبت ملی می شود

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان غربی در گفتگو با خبرنگار مهر، از آماده سازی پرونده  ثبت کوه زندان تخت سلیمان تکاب به عنوان اولین اثر  طبیعی استان در فهرست آثار طبیعی ملی ایران خبر داد.

جلیل جباری با بیان اینکه تخت سلیمان تکاب به لحاظ موقعیت و جایگاه منحصربفرد طبیعی دارای اهمیت فوق العاده گردشگری در سطح کشور است، ادامه داد: کوه زندان از مهمترین آثار طبیعی و تاریخی در این منطقه بوده که نیازمند توجه ویژه است.

وی بر لزوم تامین اعتبارات لازم برای اتمام عملیات اجرایی کمپ گردشگری در جواز مجموعه جهانی تخت سلیمان تکاب تاکید کرد و ادامه داد: بهسازی راه های مواصلاتی تکاب برای افزایش میزان استقبال مردم از این اثر بی نظیر جهانی نیز ضروری است.

لبه سنگی گودال زندان سلیمان در برخی قسمتهای متورق شده و بخش هایی از این دهانه تا ۸ متر بر اثر زلزله فروریخته است و هم اکنون نیز بخش هایی در حال ریزش است.همچنین بقایای آثار معمار مربوط به معبد هزاره  قبل از میلاد که در پیرامون این طوقه احداث شده است که مصالح تخته سنگ و لاشه سنگ های درشت به شکل خشکه چین استفاده شده است.

کوه زندان عبادتگاه ماناها بود

نکته قابل توجه دیگر در مورد کوه زندان سلیمان وجود گاز و چشمه های گاز دار داخل این گودال است که هنوز هم دیواره های فرونشسته یک چشمه گاز دار در کف حفره زندان فعالیت دارد که همین پدیده موجب جذب شمار زیادی از گردشگران و علاقه شدید مسافران نوروزی برای صعود به دهانه این کوه شده است.

زندان سلیمان در حالت کلی ساختار رسوبی مشابهی شبیه وضعیت فعلی مجموعه تخت سلیمان دارد؛این کوه در زمان مانایی ها در حدود سالهای ۶۶۰ تا ۸۳۰ قبل از میلاد به عنوان عبادتگاه بوده است.

کوه زندان سلیمان در کنار مجموعه تاریخی تاریخی و باستانی تخت سلیمان از مهمترین جاذبه ها ی گردشگری استان آذربایجانغربی محسوب می شود و در اولویت اول گردشگران منطقه شمالغرب کشور قرار دارد به طوری که بازدید از این کوه نه تنها موجب حیرت مسافران نوروزی می شود بلکه تماشای آن و دیدن شگفتی های داخل این کوه میان تهی از روی دهانه خطرناک و بسیار مهیج و جالب است.

کوه زندان سلیمان ابهت خاصی به مجموعه تخت سلیمان داده و صعود به دهان آن و طی ارتفاع تا رسیدن به مرکز این کوه سرگرمی مفرح مسافران نوروزی است.

بهبود شرایط محیطی برای صعود گردشگران به قله کوه زندان

این کوه به لحاظ جایگاه تاریخی و باستان شناسی و نزدیکی به مجموعه میراث جهانی تخت سلیمان و نیز به دلیل موقعیت خاص و منحصر بفردطبیعی اهمیت فوق العاده ای دارد و البته صعود به دهانه آن کمی سخت و طاقت فرسا است که طی چند سال اخیر احداث راههای منتهی به این کوه و نیز ساخت پله های عریض از این سختی ها کاسته است.

در دهه ۶۰ میلادی به منظور بررسی و مطالعه ساختار درونی گودال کوه زندان سلیمان ، یک هیات باستان شناسی آلمانی از سمت شمال شرقی دامنه این کوه تونلی حفر نموده که بعداز عملیات مجداد مسدود شده است که احیای این تونل دسترسی آسان به داخل گودال شگفت انگیز کوه زندان دیو را فراهم خواهد کرد.

مجموعه میراث فرهنگی و گردشگری تخت سلیمان در ۴۲ کیلومتری شمالشرقی شهرستان تکاب در جنوب آذربایجان غربی اثر ملی کشور در آثارجهانی یونسکو به ثبت رسیده است.

کاهش 90 درصدی سطح آب دریاچه ارومیه طی نیم قرن

کاهش 90 درصدی سطح آب دریاچه ارومیه طی نیم قرن

F.G

یک پژوهشگر منابع آب تحقیقات اخیر بر اساس تصاویر ماهواره ای نشان می دهد سطح دریاچه ارومیه نسبت به دهه 50 شمسی حدود 90 درصد کاهش یافته است.

 

یک پژوهشگر منابع آب تحقیقات اخیر بر اساس تصاویر ماهواره ای نشان می دهد سطح دریاچه ارومیه نسبت به دهه 50 شمسی حدود 90 درصد کاهش یافته است.
به گزارش سایت خبری محیط زیست ایران (IENA)، سینا خاتمی افزود: نتایج پژوهش گروهی از محققین ایرانی‌ ساکن در آمریکا، انگلیس و کانادا، بر روی وضعیت خشکی دریاچه ارومیه طی‌ چهار دهه گذشته، به تازگی  در مجله معتبر علمی‌ و تخصصی «پژوهش‌های دریاچه‌های بزرگ» به چاپ رسیده است.
به گفته وی، این پژوهشگران، نتایج یافته‌هایشان را در قالب مقاله‌ای در روزنامه گاردین، با عنوان چگونه دریاچه بلند‌آوازه‌ی ایران در حال ناپدید شدن است"چاپ کرده اند.
این پژوهشگر منابع آب و هیدرولوژی در دانشگاه ملبورن استرالیا اظهار داشت: در طی‌ چند هفته گذشته پس از انتشار این پژوهش ابتکاری و مستقل، نتایج آن در بسیاری از رسانه‌های خبری و مجازی و در میا‌‌ن انجمن‌های مربوط به محیط زیست و دریاچه‌ها و تالاب‌ها، در بسیار از نقاط جهان، بازتاب ویژه‌ای داشت.
خاتمی تصریح کرد: بر اساس این گزارش دریاچه ارومیه زمانی بزرگترین دریاچه آب شور خاورمیانه و از غنی‌ترین و خاص‌ترین اکوسیستم‌های این منطقه بوده است. بنا به یافته‌های این پژوهش، مساحت سطحی دریاچه در شهریور ۱۳۹۳ قریب به ۱۲ درصد متوسط این مقدار در دهه ۵۰ شمسی‌ بوده است.
وی با اشاره به اینکه یکی‌ از معضلات اساسی‌ پیش روی این محققین، عدم وجود و دسترسی به داده‌های قابل اتکای زمینی‌ (داده‌هایی‌ که توسط دستگاه‌های اندازه‌گیری نصب شده روز زمین جمع‌آوری می‌شوند) برای ترسیم و تشریح وضعیت دریاچه است گفت: از این رو، این محققین با تکیه و استناد به تصاویر ماهواره‌ای در پی‌ یافتن میزان افت سطح آب دریاچه در چهار دهه گذشته برآمدند.
این پژوهشگر منابع آب تأکید کرد: روند کاهش ۹۰ درصدی سطح آب دریاچه از دهه ۵۰ شمسی‌ تا کنون، در این پژوهش، مورد بررسی و تشریح تفصیلی قرار گرفته است. به علاوه، به اثرات فراگیر و مهیب ناشی‌ از اضمحلال دریاچه نیز پرداخته شده است.
وی افزود: نابودی زیستگاه پرندگان مهاجر شامل فلامینگو‌ها، پلیکان‌ها، اردک‌ها و و قارها (قسمی از مرغان ماهیخوار)، تخریب یکی‌ از بزرگترین زیست‌بوم‌های آرتمیا درجهان، سخت‌پوستی‌ که در صنایع پرورش میگو و ماهی مورد استفاده قرار می‌گیرد و زیستن در آب هایی‌ ۸ برابر شورتر از اقیانوس را بر می‌‌تابد. پاره‌ای از پیامد‌های محسوس و ملموس احتمالی‌ کاهش سطح آب دریاچه ارومیه است.
به گفته خاتمی، افزایش توفان های نمک که محصول خشکی بستر دریاچه بوده و نمک را به سمت زمین‌های کشاورزی برده و موجبات کاهش فرآوری این زمین‌ها را فراهم می‌‌کند و ازدیاد بیماری های چشمی و تنفسی مترتب از کاهش کیفیت خاک، هوا و آب در حوزه آبریز ارومیه از دیگر اثرات خشکیدگی این دریاچه است.
این پژوهشگر منابع آب یادآور شد: بر اساس این پژوهش، افزایش آگاهی‌ عمومی‌ از معضلاتی چون سوءمدیریت آب و پسماند که وضعیت کنونی دریاچه ارومیه را به بار آورده‌است، می‌‌تواند اسباب کاهش تقاضای آب و بهبود الگوی مصرف را فراهم آورد. این مهم می‌‌تواند به مدد دست‌اندرکاران احیای دریاچه آمده و این روند را تسهیل کند.
به گفته این پژوهشگران، طرح‌های احیاء دریاچه می‌بایست سریعا به اجرا در آید. همچنین طرح‌های پیشنهادی مبنی بر انتقال آب به دریاچه نیازمند بازبینی بنیادین و اساسی‌است. به علاوه افراد و اصنافی که در طی‌ اجرای طرح‌های احیای دریاچه از کم‌آبی متضرر خواهند شد، می‌‌بایست توسط طرح‌های جبران مافات، منصفانه، مورد حمایت قرار بگیرند.
وی افزود: در این پژوهش آمده است با توجه به عواقب فرامنطقه ای اجتماعی‌ - اقتصادی بحران دریاچه ارومیه، احیای این دریاچه نیازمند مشارکت جدی و فعالانه سازمانهای بین‌المللی است. اما  اگرچه مساعدت‌های مالی و تخصصی این سازمان‌ها در بازگردانی دریاچه به شکوه پیشینش حائز اهمیت است، اما عهده‌دار اصلی‌ این مسئولیت خود ایرانیان هستند
خاتمی اظهار داشت: در این گزارش آمده؛ ایران کشوری عمد‌تاً خشک و نیمه خشک است؛ با این وجود پیشرانی ایران برای توسعه از یک سوی، و پروژه‌های کوته‌بینانه انتقال آب برای تامین نیازهای آبی کشاورزی ناکارآمد و مناطق شهری در حال افزایش از سوی دیگر، هزینه‌های جدی بر منابع آبی کشور تحمیل کرده است. تجربه‌ خشکیدن دریاچه ارومیه و دیگر تالاب‌های کشور، و به طور کلی‌ بحران فراگیر و فزاینده منابع آبی کشور، این درس مهم را برای مسئولین و سیاستگذاران کشور دارد که محیط‌ زیست می‌‌بایست یکی‌ از ارکان رکین تمام طرح‌ها و سیاست‌گذاری‌های اقتصادی، صنعتی و توسعه در هر سطح و جایی‌ از کشور باشد.